Czym są peladofobia i falakrofobia?

W medycynie opisano i rozpoznano wiele lęków i fobii – od najpowszechniejszych, takich jak strach przed pająkami, zamkniętymi przestrzeniami czy lataniem, aż po te najbardziej nietypowe, jak chromofobia, czyli lęk przed jaskrawymi kolorami, lub frigofobia, czyli strach przed zimnem.

Choć słowa „lęk” i „fobia” są często używane zamiennie, ich znaczenie nie jest dokładnie to samo. Uczucie lęku jest nam dobrze znane. Biologicznie rzecz biorąc, lęk jest jednym z najpierwotniejszych emocji, odczuwanym przez wyżej rozwinięte zwierzęta i ludzi. Ma on istotne znaczenie dla przetrwania gatunku, ponieważ w obliczu zagrożenia nakazuje nam uciekać lub się ukryć, aby ocalić życie, a tym samym przyczyniać się do przetrwania swojego gatunku. Lęk trwa tak długo, jak długo trwa zagrożenie, więc jest to emocja racjonalna. Wyróżniamy różne poziomy lęku – od łagodnego, gdy przez chwilę się boimy, po taki, który nie ma racjonalnych podstaw i który można opisać jako irracjonalny, nad którym osoba cierpiąca na niego nie ma kontroli. Takie lęki nazywamy fobiami.

Fobie są dość powszechne, ale warto odróżnić je od silnego lęku, który często odczuwają dzieci, na przykład przed lekarzem lub zwierzętami, który z czasem zanika, od fobii, z której bez odpowiedniej pomocy specjalisty nie można się wyleczyć.

Fobię można rozpoznać po różnych oznakach, zarówno psychicznych, jak i fizycznych. Osoba cierpiąca na fobię może być bardzo zdenerwowana, czuć zbliżającą się śmierć, mieć zawroty głowy lub nawet omdleć, doświadczać ataku paniki, przyspieszonego bicia serca, nadmiernego pocenia się, suchości w ustach, trudności w normalnym wypowiadaniu się, niekontrolowanego drżenia i innych objawów. Oczywiście, nie każdy odczuwa wszystkie z wymienionych objawów, ale zwykle pojawia się kilka z nich, nad którymi nie można zapanować. Objawy te pojawiają się, gdy osoba znajduje się w pobliżu źródła swojego lęku, styka się z nim lub nawet tylko o nim pomyśli, jak na przykład będąc w zamkniętej przestrzeni, widząc pająka, zwierzę, czy lecąc samolotem. Fobia zwykle ma swoje źródło w dzieciństwie lub jest wynikiem negatywnego doświadczenia. Osoba będzie unikać sytuacji związanych ze źródłem swojej fobii, co może znacząco utrudniać codzienne życie. Jedynym sposobem na pokonanie fobii jest szukanie pomocy specjalisty. Możemy również próbować pokonać fobię samodzielnie, ale tylko na wczesnych, łagodniejszych etapach, w sytuacjach, gdy osoba jest w stanie w pewnym stopniu kontrolować się podczas ataku. Jeśli jednak całkowicie traci nad sobą kontrolę, najlepiej jest jak najszybciej poszukać pomocy medycznej i stopniowo pracować nad rozwiązaniem problemu, ponieważ sytuacje wywołujące taką reakcję mogą być niebezpieczne dla życia (na przykład lęk przed wysokością, gdzie osoba może zemdleć i spaść w dół). Warto jednak pamiętać, że sukces leczenia nie jest gwarantowany. Istnieją leki, które łagodzą objawy ataków fobii, jednak mają one wiele skutków ubocznych i nie rozwiązują samego problemu.

Jak wspomniano wcześniej, istnieje wiele rozpoznanych fobii. Dwie z nich to peladofobia i falakrofobia. Pierwsza oznacza lęk przed łysymi osobami, druga opisuje strach przed tym, że samemu stanie się łysym. Jak w przypadku innych fobii, również tutaj mowa o irracjonalnym, niewytłumaczalnym i niekontrolowanym strachu, który często wynika z traumatycznego przeżycia, na przykład uczestniczenia w napadzie, w którym napastnik jest łysy. Czasami fobia może być wrodzona, choć to bardzo rzadkie. Obie te fobie można leczyć tylko z pomocą specjalisty – psychoterapeutyczną lub, w najcięższych przypadkach, medyczną lub psychiatryczną.