Geneesmiddelen die haaruitval veroorzaken

Haaruitval kan vele verschillende oorzaken hebben, zowel behandelbare als ongeneeslijke, fysieke of genetische. Bij veel patiënten is kaalheid slechts deels behandelbaar, en sommige ongelukkige personen moeten er simpelweg mee leren leven.

Geneesmiddelen vallen onder de omgevingsfactoren die haaruitval kunnen veroorzaken, waardoor de effecten vaak snel verdwijnen na het stoppen met het specifieke geneesmiddel.

Hoewel de medicijnen die haaruitval veroorzaken bedoeld zijn om uiteenlopende problemen te behandelen, kan het verlies van haar dat ze veroorzaken op twee manieren plaatsvinden.

De haargroeicyclus bestaat uit drie fasen: anagene, katagene en telogene. De eerste fase duurt tot zes jaar, waarin het haar actief groeit. In de tweede fase krimpt het onderste deel van de haarfollikel en duwt de haarwortel naar buiten. De laatste fase, de telogene fase, is de "rustfase" voor het haar, die drie tot vier maanden duurt, waarna het haar uitvalt.

Bij het gebruik van medicijnen met haaruitval als mogelijke bijwerking, kan haaruitval optreden op twee manieren: tijdens de telogene of de anagene fase.

De meest voorkomende manier heet telogeen effluvium. Dit ontstaat ongeveer twee tot vier maanden na het starten met het geneesmiddel en zorgt ervoor dat het haar, dat zich normaal in de groeifase bevindt, vroegtijdig de katagene fase ingaat en uitvalt. Normaal gesproken verliest men tussen de honderd en honderdvijftig haren per dag (normaal is vijftig tot ongeveer tachtig of honderd), en het haarverlies gebeurt geleidelijk.

De andere manier, anageen effluvium, treedt op binnen enkele dagen of weken na het starten van de behandeling. Hierbij valt het haar niet uit in de telogene fase, maar direct in de anagene fase. Werkzame stoffen in de medicijnen veroorzaken een abnormale deling van stamcellen die nieuw haar vormen, of stoppen deze deling volledig. Bij deze vorm van kaalheid kan het haarverlies ernstiger zijn, waarbij haar kan uitvallen over de gehele hoofdhuid, wenkbrauwen, wimpers en soms zelfs over het hele lichaam. De bekendste medicijnen met deze bijwerking zijn cytostatica – medicijnen die de groei en celdeling remmen. Ze worden meestal gebruikt bij de behandeling van kanker (chemotherapie).

Haaruitval wordt echter niet alleen veroorzaakt door cytostatica, maar kan ook een ongewenste bijwerking zijn van andere medicijnen, zoals medicijnen voor de behandeling van hoge bloeddruk, jicht, artritis, hartaandoeningen, bloedstollingsstoornissen, antidepressiva, medicijnen die het cholesterolgehalte verlagen, medicijnen die hoge doses vitamine A bevatten, zoals acnebehandelingen, amfetaminen, hormoonsupplementen, enzovoort.

De behandeling van haaruitval die wordt veroorzaakt door bepaalde medicijnen is eenvoudig: door het stoppen met het gebruik ervan. In de meeste gevallen groeit het haar, net als na chemotherapie, binnen enkele maanden weer terug. Als dit niet gebeurt, wat zeldzaam is, is het het beste om een arts te raadplegen, die mogelijk haargroeitabletten kan voorschrijven, zoals bijvoorbeeld Propecia voor mannen of Aldactone voor vrouwen.